Ieder kind is uniek

Kinderen van 6 tot 9 jaar

Kinderen van 6-9 jaar begrijpen beter dat dood voor altijd is. Maar dat iedereen ooit doodgaat, beseffen ze meestal nog niet en wat de dood echt inhoudt begrijpen ze vaak nog niet. Soms kan dit verwarrend of beangstigend zijn.

Kinderen in deze leeftijdsfase zijn vaak gefascineerd door het menselijk lichaam. Ze willen precies weten wat er met het lichaam gebeurt als het begraven of gecremeerd wordt. (”Lopen er nu wormen door opa?”). In hun spel proberen ze te begrijpen wat dood zijn betekent. Ook stellen kinderen vaak vragen die op volwassenen soms wat nuchter over kunnen komen: “waarom heeft hij een horloge aan, hij kan toch niet meer zien hoe laat het is?”

Kinderen in deze fase zijn kwetsbaar omdat ze weten wat de betekenis van de dood is, maar nog niet in staat zijn om te beseffen wat er allemaal bij komt kijken

Kinderen van 12 jaar en ouder

Tieners realiseren zich dat de dood voor altijd is. En dat alles wat leeft, ook weer doodgaat. Ze kunnen nadenken over wel of geen leven na de dood, God en de hemel. Ook kunnen ze worstelen met levensvragen. De dood van een dierbare verwerken is voor hen ingewikkeld.

Ze denken vaak dat het bij iedereen kan gebeuren, behalve bij henzelf. Als er iemand in hun naaste omgeving overlijdt raakt hen dat diep.

Kenmerkend voor de puberteit is het loskomen van de ouders. Leeftijdsgenoten en sociale contacten (buitenshuis) zijn belangrijk. Pubers willen niet anders zijn dan leeftijdsgenoten, maar voelen zich wel heel anders als een dierbare is overleden. Ze kunnen zich schuldig voelen over gedrag van vroeger, en over boze gedachten die ze hadden over de overledene.

Ook zitten tieners in een fase waarbij ze vraagtekens zetten bij het leven: “waarom zijn we hier op aard?” Een overlijden kan ervoor zorgen dat de vragen rondom het leven en de dood toenemen.

Het is als ouders zijnde niet altijd gemakkelijk om met pubers hierover te communiceren, maar blijf het proberen. Vrienden kunnen een grote rol spelen bij de verwerking.